13 Kasım 2015 Cuma

Tolerans öngörüsü

Teknik resim ölçü toleransı 2 türlü verilebilir:
  1. Boyutsal tolerans
    1. En temel tolerans gösterme yoludur.
    2. Basit ve ölçülmesi kolay; en, boy, yükseklik, iç / dış çap vb. boyutların ölçümünde tercih sebebidir.
    3. Ölçüm için mikro metre, kumpas, mihengir, projeksiyon cihazı, açı ölçer vb. ölçü aletleri ile ürünün kontrol edilmesini sağlar.
    4. MSA 'i yapılması şartı ile tüm ürünlerde ortak ölçü aleti kullanılabilir.
    5. Nispeten ucuz bir kontrol yöntemidir, hızlı karar verilmesinde yol gösterir.
    6. Toleransı bir düzleme vererek yığılma engellenebilir.
    7. Dezavantajı, uzayda serbest halde bir ölçüm olması sebebi ile tutuş pozisyonuna, yüzey ve form bozukluklarına, ölçümü yapan kişinin yeteneğine vb. bağlı olarak ölçülen sonuçlarda değişkenlik gösterir. 
  2. Geometrik tolerans, GD&T
    1. Ürünün fonksiyonelliği, sonraki operasyonda sabitlemesi, nihai montaj şekli vb. değerlendirilerek, datum referans nokta ve düzlemlerinin belirlendiği, bu referanslara göre olması gereken ölçüleri gösterir.
    2. Toleranslar sistem bütünü olarak değerlendirilir; hem referans datumlara göre hem de toleranslar arası ilişki tanımlamak mümkündür.
    3. Kontrol fikstürü çoğunlukla gereklidir. İlk yatırım maliyeti yüksektir.
    4. Hızlı bir kontrol yöntemidir. Spek içi-dışı karar için geçer-geçmez mastar (go / no go gauge) kullanılır.
    5. Ölçümü gerçekleştirecek kişinin nispeten etkisi düşüktür, ancak yine de özel karakteristikler için MSA aranır.
    6. Değer okumak ve SPC çıkarmak mümkündür, değerler daha stabil çıkar.
    7. Dezavantajı; ürün veya prosese göredir, ortaklaştırmak güçtür.

Bazı geometrik toleranslar aşağıdaki gibidir;


Firma know-how 'ı olması sebebi ile, burada değer vermek yerine, şu şekilde bir yöntem izlenerek firmaya ait standart bir kılavuz hazırlanabilir;

  1. Parçaların isimlerine göre ve üretim şekillerine göre gruplaması yapılır.
  2. Her ürün grubu için, üzerindeki özel prosesler isimlendirilir; taşlama, raybalama ...
  3. Parça numarası bazında bu operasyonlar için nominal değerleri ile mevcut toleransları ve üretim hattı/tezgahı listelenip, farklılıklar varsa sorgulanır. Yoksa en fazla kullanılan tolerans değeri işaretlenir. Bu adım ortaklaştırılabilecek tüm operasyonlar için gerçekleştirilir. 
  4. Parça gruplarının temsili resimleri "abak" başlığı altında teknik resimleri hazırlanır.
  5. Mümkün ise ilgili boyutsal ölçü ve tolerans değeri teknik resme tablo olarak işlenir.
  6. Bu çalışmaya ait bir kapak sayfası ile firma için kullanılacak referans bir doküman saklanır.
Verilmeyen ölçüler için de benzer bir çalışma yapılabilir; kullanılacak genel toleranslar, ürün grubu bazında (bağlantı elemanları, talaşlı üretim parçaları, montaj parçaları vb.) ve üretim şekillerine (dövme, döküm, soğuk çekme, talaşı üretim vb) göre ayrı ayrı belirlenir.

@tasarimintesi
#tasarimintesi